หอมกลิ่นอายทุ่งดอกเก๊กฮวยบานสะพรั่ง
หากเอ่ยถึงดอกเก๊กฮวย หลายคนอาจจะนึกถึงน้ำเย็นๆ สีเหลืองที่อยู่ในแก้วที่ให้รสชาติแห่งความหอมหวานละมุนลิ้นที่มีรสชาติกลมกล่อม หรือที่เรารู้จักกันในนามของ น้ำเก๊กฮวยนั่นเอง แต่ใครจะไปรู้ว่าทุ่งดอกเก๊กฮวยจะกลายมาเป็นอีกหนึ่งทางเลือกของการเดินทางมาท่องเที่ยวเพื่อสัมผัสกับกลิ่นอายหอมๆ ของดอกเก๊กฮวยเต็มท้องทุ่ง โดยเฉพาะทุ่งดอกเก๊กฮวย ที่อำเภอสะเมิง จังหวัดเชียงใหม่ ที่บานสะพรั่งรับสายลมอ่อน ๆ ในช่วงต้นหน้าหนาว ชวนมุ้งมิ้งจริงๆ
เก๊กฮวย” (Chrysanthemum) มีถิ่นกำเนิดมาจากประเทศจีน และญี่ปุ่น แต่มีการขยายการเพาะปลูกในพื้นที่สูงของประเทศไทย ซึ่งเก๊กฮวย เป็นสำเนียงฮกเกี้ยนของคำในภาษาจีน สำเนียงกลางว่า “จฺหวีฮัว” (júhuā) .. ซึ่งถือเป็นสมุนไพรฤทธิ์เย็นที่ให้ความสดชื่นแก่ร่างกายได้ดี ในดอกของเก๊กฮวยมีน้ำมันหอมอยู่มาก โดยส่วนที่นำมาต้มเป็นน้ำเก็กฮวยก็คือ “ดอก” ซึ่งมีทั้งชนิดดอกสีขาว หากเป็นดอกเก๊กฮวยป่า จะมีความหอมหวานมากกว่าที่ปลูกตามสวนและยังจัดว่าเป็นสมุนไพรฤทธิ์เย็น ที่ให้ความสดชื่นแก่ร่างกายอีกด้วย ดอกมีกลิ่นฉุนแต่เมื่อนำมาต้มน้ำแล้วจะมีกลิ่นหอมมากเพราะในดอกของเก๊กฮวยมีน้ำมันหอมอยู่มาก ทำให้สามารถนำมาสกัดเป็นน้ำมันหอมระเหยได้
ทุ่งดอกเก๊กฮวย ที่สวยงามบานสะพรั่งกลายเป็นแหล่งรวมกลิ่นอายความหอมแห่งใหม่ โดยดอกเก๊กฮวยจะออกดอกบาน ช่วงปลายเดือนตุลาคม และจะบานที่สุดในช่วงพฤศจิกายน ซึ่งจะบานปีละ 1 ครั้งเท่านั้น ที่สำคัญสายลมหนาวที่พัดโชยยังหอบเอากลิ่นอายของดอกเก๊กฮวยให้หอมอบอวลไปทั่วบริเวณอีกด้วย ยิ่งหากได้มาสัมผัสกับท้องทุ่งดอกเก๊กฮวยที่เต็มไปด้วยดอกไม้ดอกเล็กๆ สีเหลืองทองและสีขาวโพลนเต็มพื้นที่ตัดสลับกับใบสีเขียว ทำให้ได้กลิ่นอายความหอมของดอกเก๊กฮวยอยู่เต็มท้องทุ่ง ซึ่งกว่าจะได้สัมผัสกับกลิ่นอายของดอกเก๊กฮวยเต็มท้องทุ่งเช่นนี้ จะต้องรอแค่ปีละครั้งกันเลยทีเดียว และเมื่อมีโอกาสได้อยู่ท่ามกลางกลิ่นอายของดอกเก๊กฮวยแล้ว ก็คงจะทำให้ฟิน อย่างแน่นอน
ดอกเก๊กฮวยมีขนาดดอกที่เล็กกว่าเบญจมาศ ซึ่งพันธุ์เก๊กฮวยที่นิยมปลูก และนำมาต้มเป็นน้ำเก๊กฮวยมากที่สุด คือ เก๊กฮวยดอกขาว นอกจากปลูกไว้เพื่อความสวยงามหรือปลูกเป็นไม้ประดับแล้วยังสามารถเก็บดอกมาต้มสำหรับชงดื่มได้ แถมเวลาดอกออกนอกจากจะสวยแล้วยังส่งกลิ่นหอมๆ อีกด้วย ส่วนเก๊กฮวยสีเหลือง ไม่นิยมทำน้ำเก๊กฮวย เพราะน้ำให้รสขม แต่นิยมใช้เป็นยาสมุนไพรสำหรับแก้ร้อนใน
หลังจากได้ฟินกับกลิ่นอายความหอมของดอกเก๊กฮวยเต็มท้องทุ่งแล้ว การเก็บดอกเก๊กฮวยจะต้องให้ดอกบานเต็มที่ โดยจะเก็บในช่วงเช้าที่ไม่มีน้ำค้างติดดอกหรือรอให้น้ำค้างระเหยให้หมดจากดอกก่อน ซึ่งจะเป็นช่วงสายหรือช่วงบ่าย ซึ่งจะทำให้ดอกไม่ชื้นและเก็บง่ายขึ้น ซึ่งแม้ดอกเก๊กฮวยจะถูกเก็บดอกไปแล้วแต่กลิ่นอายแห่งความทรงจำที่ได้เห็นภาพสวยๆ ของดอกไม้จิ๋วกับกลิ่นอายหอมๆ ก็ยังคงตราตรึงอยู่ในหัวใจมิเสื่อมคลายแน่นอน
