ชื่นใจ..หอมกลิ่นน้ำลอยดอกมะลิในขันเย็นๆ
เมืองไทยอยู่ในประเทศเขตร้อน ซึ่งคงเป็นเรื่องดีอีกเรื่องหนึ่งที่บ้านเราสามารถปลูกดอกไม้ได้หลากหลายชนิด ดอกมะลิก็เป็นดอกไม้ชนิดหนึ่งที่อยู่คู่คนไทยมาตั้งแต่สมัยโบราณ โดยคนไทยนำมาร้อยเป็นพวงมาลัยหรือใช้ประดับตกแต่งในงานมงคลต่างๆ ด้วยกลิ่นหอมอ่อนๆ เย็นชื่นใจของดอกไม้ชนิดนี้เอง มะลิยังได้ถูกนำมาใช้เป็นส่วนประกอบในการทำขนม จึงนิยมปลูกมะลิกันไว้เกือบทุกบ้าน และพบว่าในสมัยก่อนคนไทยยังนิยมนำดอกมะลิมาลอยน้ำ เพื่อทำน้ำลอยดอกมะลิ โดยใส่ในขันเงิน เอาไว้เพื่อต้อนรับแขกผู้มาเยือน ความหอมและสวยงามของดอกมะลิ ยิ่งส่งผลให้น้ำในขันเย็นชื่นใจ จนคนที่ได้ดื่มนั้นหายเหนื่อยกันเลยทีเดียว
ภูมิปัญญาของคนไทย ในการนำดอกไม้มาลอยน้ำนั้น สามารถใช้ได้หลากหลาย เช่น ดอกกุหลาบ กระดังงา แต่ที่นิยมมากที่สุดเห็นจะเป็นดอกมะลิ ซึ่งการทำน้ำดอกลอยมะลินั้น จะต้องทำการเก็บดอกมะลิตูมใกล้แย้มตั้งแต่ตอนเช้า แล้วห่อไว้ในกระทงใบตอง พอถึงตอนเย็นให้ค่อยๆเด็ดกลีบเลี้ยงออกอย่างเบามือ ล้างน้ำสะอาด แล้วค่อยๆลอยดอกมะลิลงในน้ำที่เตรียมไว้ ซึ่งสมัยก่อนน้ำที่ใช้จะเป็นน้ำฝน แต่สมัยนี้คงต้องใช้น้ำต้มสุกทิ้งให้เย็นแทน หลังจากลอยดอกมะลิแล้วให้ทำการปิดฝาภาชนะที่ลอยไว้เพื่อเป็นการอบให้กลิ่นของดอกมะลิออกมาเจือในน้ำ เนื่องจากธรรมชาติของดอกมะลิเป็นดอกไม้ที่ส่งกลิ่นหอมในตอนกลางคืน นั่นจึงเป็นเหตุให้เราแช่น้ำลอยดอกมะลิไว้ข้ามคืนนั่นเอง
คนไทยสมัยก่อนให้ความสำคัญและละเมียดละไมกับการทำสิ่งต่างๆ ไม่เว้นแม้กระทั่งการประกอบอาหาร และอาหารที่นำน้ำลอยดอกมะลิมาเป็นส่วนประกอบนั้น โดยมากจะใช้ทำเป็นน้ำเชื่อมลอยดอกมะลิ หรือใช้เป็นน้ำสำหรับคั้นกะทิ อาทิเช่น ข้าวแช่ วุ้น ทับทิมกรอบ ขนมน้ำดอกไม้ ซึ่งกลิ่นหอมเย็นละมุนละไมเช่นนี้ ทำให้ขนมอบอวนไปด้วยบรรยากาศเหมือนอยู่ท่ามกลางสวนดอกไม้ แต่ด้วยสังคมปัจจุบัน ขนมหลายๆชนิดก็ไม่ได้ใช้น้ำดอกลอยมะลิแท้ๆ แล้ว อาจจะเนื่องด้วยเหตุผลและปัจจัยหลายๆอย่าง ทั้งเรื่องราคาและการเลือกเฟ้นหาวัตถุดิบที่ปลอดภัยจากสารปนเปื้อน จึงได้หันมาใช้สารแต่งกลิ่นสังเคราะห์แทน
ในหน้าร้อนของทุกๆปี ดอกมะลิที่ปลูกไว้ในสวนจะแข่งกันบานสะพรั่ง ส่งกลิ่นหอมทั่วบ้านในยามค่ำคืน หวนให้คิดถึงน้ำลอยดอกมะลิของคุณยายอีกครั้ง แม้ว่าภาพความหลังและบรรยากาศเหล่านี้จะถูกลืมเลือนไปแล้ว แต่คงจะดีไม่น้อยหากจะลองทำน้ำลอยดอกมะลิใส่ขันเงิน แช่เย็น ๆ แล้วยกไปเสิร์ฟ ให้กับคนรุ่นก่อน ๆ อย่างคุณพ่อคุณแม่ให้ได้รำลึกความหลัง..รับรองว่าคงจะชื่นใจกันไม่น้อย
