ในแต่ละวัน เช้า กลางวัน เย็น ชีวิตเรา เมื่อลืมตาตื่นขึ้นมาก็ได้ดมเอากลิ่นต่างๆเข้าไปในแบบตั้งใจและไม่ได้ตั้งใจ เพราะทุกนาทีที่เราต่างก็ต้องมีการหายใจเข้า-ออกเป็นประจำ ซึ่งการหายใจเข้าออกนี้เองที่จะนำเอาโมเลกุลของเคมีซึ่งมีปฏิกิริยาต่อตัวรับกลิ่นของเรา ทำให้เรารู้สึกถึงกลิ่นหอม, กลิ่นเหม็นหรือกลิ่นฉุน ซึ่งเป็นการที่เราได้รับรู้ถึงกลิ่นที่ว่า กลิ่นนั้นมีความหอมหรือเหม็นแค่ไหน ซึ่งหลายคนมักจะเกิดคำถามต่างๆว่า ทำไมเราถึงชอบดมกลิ่นหอมๆ และกลิ่นความหอมนั้นมีผลสำคัญต่อเราอย่างไร ?
อากาศจะผ่านเข้ารูจมูกเมื่อเราสูดอากาศ และจะเข้าไปยังพื้นที่ที่มีขนาดเท่าแสตมป์ซึ่งบรรจุไปด้วยเซลล์ตัวรับที่มีเป็นล้านๆ ตัว หรือเรียกว่า Olfactory epithelium หากอากาศที่สูดเข้าไปมีโมเลกุล ของความหอมอยู่ด้วยโมเลกุลเหล่านั้นจะไปเกาะอยู่กับของเหลวข้นๆ ที่อยู่รอบ Epithelium ซึ่งเป็นใยของตัวเซลล์รับ (Receptor) โดยจะยืนออกไปจับกับโมเลกุลของกลิ่นหอมผ่านจากตอนล่างของเซลล์ เมื่อใยที่ว่าไปสัมผัสกับโมเลกุลกลิ่นความหอมแล้วก็จะเกิดการส่งรหัสและคลื่นไปยังระบบประสาทของคุณ และจะไปสิ้นสุดที่สมองต่างๆ รวมถึงสมองส่วนกลางและเยื่อหุ้มสมองด้วย ไม่ว่าจะเป็นกลิ่นกล้วย หรือกลิ่นดอกกุหลาบ หรือกลิ่นดอกไม้อื่นๆ กลิ่นสมุนไพร ฯลฯ ซึ่งแต่ละกลิ่นจะทำให้เกิดการส่งรหัส หรือการผ่านคลื่นไปตามแบบของกลิ่นนั้น ๆ ทำให้แต่ละคนก็จะมีความรู้สึกถึงความหอมที่แตกต่างกัน เพราะความหอมบางกลิ่นอาจ จะทำให้คนคนหนึ่งผ่อนคลาย แต่อาจจะทำให้อีกคนหนึ่งรู้สึกกระปรี้กระเปร่า หรือเหงามากไปกว่าเดิมก็ได้
ความหอมหรือกลิ่นมีผลต่อการสูดดมโดยตรง โดยอาจจะให้กลิ่นที่เป็นการลดความเครียด จนถึงการเพิ่มความรู้สึก ที่ทำให้พบว่าความหอมจะทำให้การหลับของคุณมีคุณภาพมากยิ่งขึ้น และอาจจะปลุกความทรงจำที่คุณอาจจะลืมเลือนไปได้ การใช้กลิ่นหอมๆ จากดอกไม้อย่างลาเวนเดอร์ ฯลฯ จะทำให้ช่วยลดความเครียดได้ กลิ่นหอมจะช่วยลดอาการเครียด ทำให้เกิดการผ่อนคลายและหลับอย่างมีสุข มีการศึกษาพบว่า การดมหรือสูดกลิ่นหอมๆ จะมีผลต่อการนอนของคนเราซึ่งพฤติกรรมและจิตใจขณะหลับยังสามารถรับรู้ถึงกลิ่นต่างๆได้ เป็นอย่างดี หากได้รับกลิ่นมะลิจะทำให้เกิดการตื่นขึ้นมาอย่างสบายตัว หรือ เปปเปอร์มินท์ จะทำให้รู้สึกว่าตื่นขึ้นมาอย่างผวา จะเห็นว่าการได้กลิ่นระหว่างการนอนหลับมีผลต่อการหลับตลอดคืนได้เป็นอย่างดี
การได้กลิ่นหอมๆ เป็นการตอบสนองที่น่าทึ่งที่สุด หลายคนคงจะเคยมีประสบการณ์เกี่ยวกับความรู้สึก ไม่ว่าจะดีหรือร้าย หลังจากที่ได้กลิ่นของความหอมต่างๆกัน ไม่ว่าจะเป็นกลิ่นดอกไม้ กลิ่นหลังฝนตก กลิ่นเบาะของรถคันใหม่เอี่ยมที่คุณพึ่งถอยออกมา ซึ่งประสบการณ์อาจจะเกิดขึ้นจากการได้จากการดมกลิ่นหอมเพียงครั้งเดียว ความสามารถในการจำกลิ่นของเรามีมากกว่าความสามารถในการจำภาพที่เห็น เพราะจะจำกลิ่นได้แม่นยำเกือบ 65% ในระยะเวลาหนึ่งปี หากเทียบกับการจำภาพแค่ 50% ในเวลาเพียงแค่ 4 เดือน ซึ่งเป็นผลมาจากส่วนประสาทในสมอง ซึ่งการรับกลิ่นเป็นระบบที่ควบ คุมความรู้สึกในด่านต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการตอบสนองทางเพศ หรือ ศิลปะและอื่นๆ ซึ่งระบบส่วนกลางจะทำการเก็บรวบ รวมความรู้สึกต่างๆที่คุณมีประสบการณ์ไว้ โดยจะออกมาในรูปแบบความจำต่อกลิ่นต่างกันนั่นเอง
